شنبه , ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
Next article
Previous article
مصوبات شورای آموزش وپرورش/ تقدیر از انجمن اولیاء ومربیان برتر
شهادت امام صادق (ع)، مرد آسمانی مدینه، چشمه جود و سخاوت کوه حلم و بردباری، تجسم اخلاص و صبر و دریای عمیق علوم لدنی بر پیروان آن حضرت تسلیت باد.
خلاصه ای از مشخصات صادق آل محمد (ع)
اسم : جعفر
لقب: صادق
کنیه : ابو عبدالله
نام پدر : حضرت امام محمد باقر (علیه السلام )
نام مادر : فاطمه ( ام فروه ) دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر
زمان تولد : هفدهم ربیع الاول سال ۸۳ هجری
در روز جمعه یا دوشنبه (بنا بر اختلاف) در هنگام طلوع فجر مصادف با میلاد حضرت رسول . بعضی ولادت ایشان را روز سه شنبه هفتم رمضان و سال ولادت ایشان را نیز برخی سال ۸۰ هجری ذکر کرده اند.
محل تولد : مدینه منوره
عمر شریفش: ۶۵ سال
مدت امامت: ۳۴ سال
زمان رحلت : ۲۵ شوال سال ۱۴۸ هجری
قاتل: منصور دوانیقی بوسیله زهر
محل دفن: قبرستان بقیع
* امام صادق (ع) از نگاه پیشوایان اهل سنت
– «مالک بن انس» امام فرقه مالکى مىگفت: در علم و عبادت و پرهیزکارى، برتر از جعفر بن محمد هیچ چشمى ندیده و هیچ گوشى نشنیده و به قلب هیچ بشرى خطور نکرده است.
– «ابو حنیفه» پیشواى مشهور فرقه حنفى، مىگفت: من دانشمندتر از جعفر بن محمد ندیدهام و همانا او علم ترین امت اسلامی است.
منبع: زتدگانی ۱۴ معصوم
* چند سخن گهربار از ایشان
– خداوند معبود همه چیز است، نسبت به تمام مخلوقاتش رحمان و نسبت به خصوص مؤمنان رحیم است.
– مردم را با عمل خود به نیکی ها دعوت کنید نه با زبان خود.
– هنگامی که با غمی از غمهای دنیا روبرو شدید وضو گیرید و به مسجد رفته نماز بخوانید و در حال نماز دعا کنید زیرا خداوند دستور داده است که از نماز و صبر استعانت بجویید.
منبع: تفسیر نمونه، حضرت آیت الله مکارم شیرازی
* جریان شهادت امام صادق (ع)
در میان ائمه اطهار ـ علیهم السّلام ـ عصر امام صادق ـ علیه السّلام ـ منحصر بفرد بوده. زیرا آن دوره از نظر سیاسی، دوران ضعف حکومت بنیامیه و قدرت بنیعباس بوده است با قدرت گرفتن بنیعباس، آنها از وجود مبارک امام صادق ـ علیه السّلام ـ بیمناک بودند و در صدد شهادت آن حضرت برآمدند. هنگامی که ابوالعباس (اولین خلیفه عباسی) از دنیا رفت برادرش منصور دوانقی که مردی ستمگر و خونریز بود به مقام خلافت رسید. وی پس از اینکه به مقام خلافت رسید از کثرت شیعیان و پیروان امام صادق ـ علیه السّلام ـ اطلاع یافت. منصور بخوبی میدانست که پیشوای ششم شیعیان، مرکز ثقل مبارزات اسلامی، به شمار میروند، لذا چندین مرتبه تصمیم به قتل آن حضرت میگیرد ولی هربار بنابه عللی از قتل آن حضرت منصرف میشود. وی همواره از فعالیت امام صادق ـ علیه السّلام ـ سخت نگران بود. محبوبیت عمومی و عظمت علمی امام ـ علیه السّلام ـ بر این بیم و نگرانی میافزود.[۱] بعلاوه منصور شیعیان را نیز در مدینه به شدّت تحت کنترل و مراقبت قرار داده بود به طوری که در مدینه جاسوسانی داشت که گزارش آنها را به او میدادند و کسانی را که با امام صادق ـ علیه السّلام ـ رفت و آمد داشتند، گردن میزدند».[۲] امام ـ علیه السّلام ـ نیز یاران خود را از همکاری با دربار خلافت منع میکرد تا کمکی به ستمگران نشود. لذا میفرمود: «من دوست ندارم که برای آنها (بنیعباس) گرهی بزنم یا درِ مشکی را ببندم، هر چند در برابر آن پول بسیاری بدهند. زیرا کسانی که به ستمگران کمک کنند در روز قیامت در سراپردهای از آتش قرار داده میشوند تا خدا میان بندگان خود حکم کند.[۳] «روزی منصور دوانقی به امام صادق ـ علیه السّلام ـ نوشت: چرا مانند دیگران نزد ما نمیآیی؟ امام در پاسخ نوشت: ما (از لحاظ دنیوی) چیزی نداریم که برای آن از تو بیمناک باشیم و تو نیز از جهات اُخروی چیزی نداری که به خاطر آن به تو امیدوار گردیم و… منصور نوشت: بیایید ما را نصیحت کنید. امام پاسخ داد: اگر کسی اهل دنیا باشد تو را نصیحت نمیکند واگر هم اهل آخرت باشد نزد تو نمیآید».[۴]
به همین علّت، منصور دوانقی به تکریم و احترام دیگران پرداخت تا امام را تحقیر کند. «سخنگوی بنیعباس در شهر مدینه اعلام کرد که: جز مالک بن انس و ابن ابی ذئب کسی حق ندارد در مسائل اسلامی فتوا بدهد».[۵] بدنبال این جریان حکومت وقت با تمام امکانات خود به طرفداری از مالک و ترویج و تبلیغ وی پرداخت تا از این رهگذر، مردم را از مکتب امام صادق ـ علیه السّلام ـ دور کند. روزی منصور به مالک گفت: اگر زنده بمانم فتاوای تو را مثل قرآن نوشته به تمام شهرها خواهم فرستاد و مردم را وادار خواهم کرد به آنها عمل کنند».[۶] میتوانیم بگوییم که دوران منصور یکی از پر اختناقترین دورههای تاریخ اسلام بود و امام صادق ـ علیه السّلام ـ ده سال از اواخر عمر خود را در چنین دورانی سپری ساخت، منصور بعد از اینکه متوجه شد که نمیتواند از نظر علمی و شخصیتی امام صادق ـ علیه السّلام ـ را مغلوب سازد به فکر حذف و شهادت آن حضرت افتاد، تا اینکه بعد از چندین مرتبه که شبانه به منزل آن حضرت یورش بردند و در دل شب از منزل بیرون کشیدند و به تبعید مجبور ساختند، بالاخره در سال ۱۴۸ (بیست و پنجم شوال) بوسیله سمّ آن امام بزرگوار را مسموم و به شهادت رسانیدند».
مرحوم مطفر در کتاب الامام الصادق ـ علیه السّلام ـ بعد از بیان شهادت آن حضرت در سال ۱۴۸ هـ ق میگوید: «تمام نویسندگان شیعه بر این عقیده میباشند که منصور توسط عامل خود در مدینه بوسیله سمّ آن حضرت را به شهادت رسانید و علاوه برتمام موّرخین، و نویسندگان شیعه عدّهای از بزرگان اهل سنت نیز شهادت آن حضرت را بوسیله سمّ میدانند از جمله آنها صاحب کتاب «نورالابصار»[۸] «تذکره الخواص» و «الصواعق المحرقه» و… را میتوان نام برد».[۹] (بعلاوه مسعودی در مروج الذهب جلد ۲، ص ۲۱۲، ابن الصباغ مالکی در الفصول المهمه ص ۱۲۰ و… به موضوع مسموم شدن امام صادق ـ علیه السّلام ـ اشاره کردهاند).
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
۱٫ سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی.
۲٫ دور نمایی از زندگانی امام جعفر صادق(ع)، عقیقی بخشایشی.
۳٫ منتهی الامال، شیخ عباس قمی.
۴٫ الارشاد، شیخ مفید، ترجمه رسولی محلاتی.
________________________________________
[۱] . مجلسی در بحارالانوار، فصل مستقلی را به برخوردهای میان امام صادق ـ علیه السّلام ـ و منصور اختصاص داده است. ر.ک: ج۴۷، ص۱۶۲ـ۲۱۲٫
[۲] . طوسی، اختیار معرفه الرجال (معروف به رجال)، تحقیق، حسن مصطفوی، مشهد، دانشگاه مشهد، ص ۲۸۲٫
[۳] . حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج۱۲، ص۱۲۹٫
[۴] . مجلسی، بحارالانوار، ج۴۷، ص۱۸۴٫
[۵] . ابن خلکان. وفیات الاعیان، تحقیق: دکتر احسان عباس، قم، منشورات الرضی، چاپ ۲، ج۴، ص۱۳۵٫
[۶] . ذهبی، شمسالدین محمد، تذکره الحفاظ، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج۱، ص۲۱۲٫
[۷] . عقیقی بخشایشی، دورنمائی از زندگانی امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ ، انتشارات نسل جوان، ص ۳۰۹٫
[۸] . نورالابصار، شبلنجی، ص ۱۴۴، ابن حجر هیثمی مکی در الصواعق المحرقه، ص ۱۲۰٫
[۹] . مطفری، محمدحسین، الامام صادق ـ علیه السّلام ـ النجف، انتشارات حیدریه، ج۲، ص۱۱۲٫
تهیه و تنظیم: علیرضا صدیقی
۱۳۹۸/۰۵/۱۴
۱۳۹۸/۰۵/۰۲
۱۳۹۸/۰۴/۳۱
۱۳۹۸/۰۴/۲۵
مدیر مسئول :
میثم جعفری
09132624539
پشتیبانی فنی :
محسن صباحی
09139627106
ایمیل سایت :
فاکس :
03154312370